• Beskyttede Betegnelser
• Products
• Villsau frå Norskekysten

Villsau frå norskekysten er kjøtt frå den hardføre sauerasen Gammalnorsk sau, også kjent som norsk villsau. Denne sauerasen har tilpassa seg det barske klimaet langs kysten og beiter fritt utandørs heile året. Kombinasjonen av rase, beiteforhold og tradisjonell driftsform gir kjøttet ein unik og karakteristisk smak. Det er denne kombinasjonen som har gitt Villsau frå norskekysten status som ei Beskytta geografisk nemning.

Kva er Gammalnorsk sau?

Gammalnorsk sau, ofte kalla villsau eller gammelnorsk spælsau, er ein av dei eldste sauerasane i Noreg og ein direkte etterkomar av den opphavlege norske og europeiske landsauen. Denne sauen har vore ein del av norsk jordbruk i fleire hundreår og var den dominerande sauerasen i Noreg fram til slutten av 1800-talet.

Sauene er små og lette, men robuste og tilpassa dei tøffe forholda langs kysten. Dei kan beite ute heile året, takka vere evna til å grave seg ned i snøen og finne mat som lyng, gras og tang. Dette gjer dei unike blant saueraser i Noreg.

Smaken av norskekysten

Kjøttet frå villsau har ein særegen smak som kjem frå kombinasjonen av beiteforhold og rase. Om vinteren er lyng hovuddelen av kosten, men sauene et også gras, einer, tang og tare. Dette gir kjøttet ein mild, men aromatisk smak som minner om landskapet dei beiter i.

Kystlyngheia, ein unik landskapstype langs den ytre kyststripa, er grunnlaget for sauenes vinterbeite. Denne landskapstypen er vintergrøn og næringsrik, noko som gjer den ideell for villsauen. Klimaet langs kysten, med milde vinterar og lite snø, legg til rette for at sauene kan overleve utandørs heile året.

Ein robust villsau med lang historie

Villsau har ei bemerkelsesverdig historie og var nær utrydding fleire gonger. I dag er den originale stammen av Gammalnorsk sau bevart i det vakre området Austevoll i Hordaland. Det har vore avgjerande redningsaksjonar på 1950- og 1980-talet for å sikre overlevinga av denne verdifulle sauerasen.

No stammar all Gammalnorsk sau i Noreg frå Austevoll. Denne rasen, også tidlegare kjent som villsau eller utegangssau, er sannsynlegvis den siste gjenlevande resten av den opphavlege norske og europeiske landsauen. I fleire hundreår dominerte Gammalnorsk sau sauepopulasjonen i Noreg, heilt fram til slutten av 1800-talet.

Oppskrifter med villsau

Kjøttet frå villsau er allsidig og kan brukast i mange ulike rettar. I samarbeid med Matmagasinet Appetitt har vi utvikla nokre inspirerande oppskrifter:

• Konfitert og grilla side av villsau med spinat, knutekål og hasselnøttemulsjon.
• Villsaunakke med konfitpoteter og estragonsylta sennepsfrø.
• Lammecarré av villsau med crème frippel og puffa brygg.

Desse rettane framhevar den unike smaken av villsau og viser kor godt kjøttet passar både til tradisjonelle og moderne rettar.

Kvifor velje Villsau frå norskekysten?

• Unik smak: Kjøttet har ein mild, aromatisk smak som kjem frå beiting på lyng, tang og tare.
• Haldbar rase: Gammalnorsk sau er ein av dei eldste sauerasane i Noreg og har tilpassa seg det barske klimaet langs kysten.
• Historie: Rasen har røter tilbake til vikingtida og er ein viktig del av norsk kulturarv.
• Bærekraftig drift: Beitinga på kystlynghei bidrar til å halde det unike landskapet i hevd.

• Forskrift om vern av Villsau frå Norskekysten Fra Lovdata
• Oppskrifter med Villsau fra Norskekysten Fra matmagasinet Appetitt