Villsau frå Norskekysten

Villsau frå norskekysten har ei «Beskytta geografisk nemning» som refererer til det smakfulle kjøttet frå sauerasen Gammalnorsk sau. Desse hardføre sauene beiter fritt utandørs langs kysten heile året.

  • Gammalnorsk sau kan, som eitt av få husdyr, grave seg ned og nyttiggjere seg mat under snøen. Den kan dermed beite ute heile året.
  • Kombinasjonen av beiteforhold, rase og driftsform gir kjøttet ein unik og karakteristisk smak.
  • Det er akkurat denne kombinasjonen som har gitt villsauen merket for Beskytta geografisk nemning.

Smaken av norskekysten

La deg inspirere av spennande retter med Villsau fra norskekysten i hovudrolla fra appetitt.no:

  1. Rett på grillen: Konfitert og grilla side av villsau spinat, knutekål og hasselnøttmulsjon.
  2. La deg freista: Villsaunakke, konfitpoteter og estragonsyltede sennepsfrø.
  3. Ein vilt god: Lammecarré av villsau, crème frippel og puffa brygg.

Ein robust villsau

Villsau har ei bemerkelsesverdig historie og var nær utrydding fleire gonger. I dag er den originale stammen av Gammalnorsk sau bevart i det vakre området Austevoll i Hordaland. Det har vore avgjerande redningsaksjonar på 1950- og 1980-talet for å sikre overlevinga av denne verdifulle sauerasen.

No stammar all Gammalnorsk sau i Noreg frå Austevoll. Denne rasen, også tidlegare kjent som villsau eller utegangssau, er sannsynlegvis den siste gjenlevande resten av den opphavlege norske og europeiske landsauen. I fleire hundreår dominerte Gammalnorsk sau sauepopulasjonen i Noreg, heilt fram til slutten av 1800-talet.

Foto: Eivor Eriksen/Stiftelsen Norsk Mat

Sauene er kjende for å vere små og lette. Dei er spreke og robuste typar som har tilpassa seg dei tøffe klima- og naturforholda langs kysten på ein imponerande måte. Ein unik eigenskap er deira evne til å grave seg ned i snøen og finne lyngen sjølv om vinteren. Dette gjer sauen til eit av dei få husdyra som kan beite utandørs heile året. Driftsforma har røter som går heilt tilbake til vikingtida, noko som understrekar sauenes historiske betydning.

Om vinteren utgjer lyng hovuddelen av sauens diett, men den et også gras, einer, tang og tare. Kystlynghei er ein unik landskapstype langs den ytre kyststripa på norskekysten.

Heien er vintergrønn og har ein betydelig næringsverdi, noko som gjer den til eit ideelt vinterbeiteområde for sauene. Klimaet på kysten gir milde vinterar, og forholdsvis lite snø, og er derfor overleveleg for den robuste sauen.

Produsentsamanslutning

Driftsforma, utegangardrift, er basert på tradisjonar frå vikingtida. Klimaet og vegetasjonen på store delar av norskekysten er slik at det er mogleg å halde ved lag den naturlege driftsforma og beitegrunnlaget. Sauen overvintrar no som da med lynghei som hovudføde, i tillegg til gras og einer, og dessutan tang og tare frå sjøen. Kystlynghei er ein særmerkt landskapstype langs den ytre kyststripa på norskekysten. 

Mer om norsk mat og drikke

Se alle godkjente produkter