• Norsk Mat Sites
• Beskyttede Betegnelser
• Products
• Kurv frå Valdres

Kurv frå Valdres

ØstlandetGeografisk

Kurv frå Valdres – ein norsk spekepølse med lokal historie og smak! Dette er ein spekepølse og delikatesse som er kjend for sin unike smak og høge kvalitet. Spekepølsa er produsert med lang tradisjon av lokale Valdres-gardar med stor respekt for matlaging og for å ta vare på handverket innan spekepølseproduksjon i området.

• Kurv frå Valdres er spekjepølse laga i samsvar med gammal tradisjon i Valdres. Nemninga omfattar tre hovudtypar: storfe, småfe og vilt. Kurv frå Valdres skal vere urøykt.
• Kurv frå Valdres skal vere foredla i regionen Valdres, som omfattar kommunane Etnedal, Nord-Aurdal, Sør-Aurdal, Vang, Vestre Slidre og Øystre Slidre.
• Kurv er kjent for sin distinkte og unike smak, som blir påverka av terroir – det særeigne jordsmonnet, klimaet og miljøet i Valdres-regionen. Den har derfor ein beskytta geografisk nemning.

Kurv frå Valdres med smak

Kurv frå Valdres er laga med salt og tørka kjøtt og krydder som gir pølsa ein rik smak. Ho er tørrsalta og sakte modna over tid for å gi ho den karakteristiske teksturen og smaksopplevinga.

Den finst i eit mangfald av storleikar og former. Den er kjenneteikna ved ein mørk ytterkant, raudfarga kjerne og søtleg smak. Fra midtvinters til «gauken har gale» om våren henger den på stabburene i tørt og kjølig klima i Valdres. 

Krydder

Den nøyaktige krydderblandinga som brukast er hemmeleg frå produsent til produsent. Medan desse er grunnleggjande ingrediensane, kan kvar produsent ha sine eigne spesielle tilsetningar som gjer smaken unik for deira Kurv frå Valdres. Dei vanlegaste kryddera som blir brukte, er svart pepper, nellik, muskatnøtt og kanel.

Lokale gardbrukarar i Valdres har laga denne spekepølsa i tusenvis av år, og har overført kunnskapen og teknikkane frå generasjon til generasjon. Det er ikkje berre eit produkt – det er ein viktig del av kulturarven til Valdres og Noreg.

Historia bak Kurv

Av oppskriftene som blir brukte i dag, veit vi at nokon kan førast tilbake til ca. 1910, men dei er truleg mykje eldre. Spekjepølse vart laga for å konservere kjøtt og innmat som ikkje vart utnytta på annan måte etter haustslaktinga på gardane. Nemninga ”kurv” har i lang tid vore brukt i Valdres om alle typar spekjepølse. Både kjøttype og mengda av innmat varierte mykje, avhengig av tilgjengeleg råvare og om det skulle lagast festkurv eller kvardagskurv. Spekepølsen omfattar dei tre hovudtypane storfe, småfe eller vilt.

Profesjonelt og moderne handverk

Profesjonelle produsentar har no teke over størstedelen av produksjonen i Valdres. Særpreget til Kurv frå Valdres skriv seg frå dei naturgitte føresetnadene i Valdres og den tradisjonelle foredlingsmetoden utan bruk av startarkultur. Klimaet i Valdres i foredlingsperioden frå 1. november til 1. april er tørt og kjølig, noko som er gunstig for naturtørking. I tillegg til klimaet vil det i hovudsak vere vekstforholda til bakteriefloraen på foredlingsstaden (husfloraen) som gir Kurv frå Valdres sitt særpreg.

• Forskrift om vern av Kurv frå Valdres Tekst fra Lovdata